Tanımı
İnce yapılı, çevik bir kedi olan Karakulak (Türkiye alttürü-Caracal caracal schmitzi) kızıl-kahverengiden koyu griye kadar değişebilen kısa ve yoğun kürkü ve sivri, siyah püsküllü kulaklarıyla rahatça tanınabilir. Nadiren siyah bireylere rastlanabilir. Çene altı, karın altı ve bacakların iç kısmı kirli beyaz renktedir ve açık renkli silik benekler bulunabilir. Her iki tarafta gözden burna kadar uzanan siyah çizgiler ve göz etrafındaki kirli beyaz bölge karakteristik özelliklerindendir. (Arkive)
Bilimsel ismi Caracal caracal türkçe kökenlidir ve "karakulak"tan türetilmiştir.
|
Habitatı
Çok çeşitli habitatlarda bulunabilir. Açıklıklı ağaçlıklar, fundalıklar, çalılıklar, maki gibi bodur bitkilerle kaplı alanlar, düzlük, tepelik ve kayalıklı bölgeler çok çeşitli habitatlarındandır. Genelde habitatlar arasındaki geçiş bölgeleri en çok tercih ettikleri yaşam alanlarıdır. Afrika'da 3000 m'ye kadar çıkabilirler. Nadiren çöl ve yağmur ormanı gibi uygunsuz habitatlarda bulunurlar.
|
Yayılışı ve Yerel Adlar
Afrika kıtasının neredeyse tümü, güneybatı (Ortadoğu, Arap Yarımadası ve Türkiye) ve orta Asya'da dağılım gösterirler. Kuzey Afrika bölgesinde azalmalarına rağmen diğer afrika bölgelerinde yüksek sayılarda bulunurlar. Afrika'da Sahra Çölü ve Orta tropikal kuşak dışında her yerde varlardır. Asya'da bulunan populasyon Afrika'ya göre daha az yoğunluk gösterir ve daha kırılgan durumdadır. Tarihsel yayılış Çita'nın tarihsel yayılışıyla bire bir örtüşür, ayrıca çoğu yerde Serval (Leptailurus serval) ve küçük ceylan türleriyle de ortaklık gösterir.
|
Beslenme
Tavşan, hyrax, küçük kemirgenler, küçük antilop ve ceylanlar ve çok çeşitli kuş türlerini kapsayan geniş bir beslenme alışkanlığı vardır. Çoğunlukla kuşlar için yapılan yüksek ve atletik atlayışlarıyla bilinmelerine rağmen tüm bölgelerde memeliler besin diyetinin yarısını oluşturur. Bu büyüklükteki tüm kedi türleri düşünüldüğünde, kendi ağırlığının 2 ya da 3 katı ağırlığında avları avlayabilmesi bu kedi türünü eşsiz kılar. Arada evcil hayvanları da avlar. Ön bacaklara göre oldukça gelişmiş ve uzun arka bacaklarıyla mükemmel sıçrayışlar yapabilir. Yakalanan ve kısmen yenilen av birkaç kez daha beslenmek üzere kısmen toprağa gömülür ya da çalılar altına saklanır.
|
Biyolojisi
Cinsiyetlerin olgunlaşması 7-10. aylar arasında olsa da düzgün, başarılı üreme 14-15. aylar arasında olur. Dişiler 3-6 gün boyunca üreme davranışları gösterse de üreme dönemi bunun iki katı uzunlukta sürer. Yılın herhangi bir döneminde kızgınlaşabilir ve yavru sahibi olabilirler. Kızgınlaşmanın yeterli beslenmeyle bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Yılda bir defa yavru sahibi olabilirler. Yavrular çiftleşmeden 68-81 gün sora doğar. İlk bir aydan sonra anne yavruların yerini sıkça değiştirir. Bu dönemde yavrular etle beslenmeye başlar. :Yavru bakımı 15 hafta kadar sürer ve asıl bağımsızlaşma 5-6. aylarda olur.
|
Göçü
Göç etmez, yerel ve alan korumacıdır.
|
Popülasyonu
Türkiye populasyonu hakkında yeterince bilgi yoktur.
|
Davranışları
Çiftleşme ve yavru büyütme dönemleri dışında yalnız yaşar. İki cinsiyet de alan korumacıdır ve bu konuda oldukça ısrarcıdır. Erkeklerin yaşam alanı 98-352 km², dişilerinki ise 2-112 km² arasındadır. Genelde gececil olmalarına rağmen insan baskısı olmayan bölgelerde gündüz de görülebilirler. Kendi büyüklüklerinin iki katı büyüklükteki etçilleri saf dışı ettikleri görülmüştür. Avlarını ve yavrularını cesurca savunurlar ( www.arkive.org/caracal/caracal-caracal/video-11.html ). Avlanma zamanı genelde av türüne göre değişiklik gösterir.
|
Yerel Adlar
Karakulak, Step vaşağı, Çöl vaşağı
|
Ses-Ötüşü
Tıslama, miyavlama, hırlama ve kesik, tükürmeyi andıran sesler.
|
Kaynaklar
Animal diversity web animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Caracal_caracal.html
Arkive www.arkive.org/caracal/caracal-caracal/description.html
Lioncrusher's domain www.lioncrusher.com/animal.asp?animal=42
|
|
